Czołgi: BTR-60

BTR-60 – radziecki transporter opancerzony. Pierwszy z radzieckich ośmiokołowych transporterów.
Pod koniec lat 50. XX wieku rozpoczęto w ZSRR prace nad następcą BTR-152. Efektem tych prac był opracowany na przełomie lat 50. i 60. prototyp nowego transportera. Po testach został on w 1959 roku przyjęty do uzbrojenia jako BTR-60P. Pierwsza publiczna prezentacja miała miejsce w 1961 roku.
BTR-60P był pojazdem ośmiokołowym, z napędem na wszystkie koła. Kadłub pancerny dzielił się na dwa przedziały: załogowy z przodu i napędowy z tyłu. W przedniej części przedziału załogowego miejsca obok siebie zajmowali mechanik-kierowca i dowódca, za nimi znajdowały się ławki, na których siedziało od 8 do 16 żołnierzy desantu. Przedział desantowy był odkryty. Za przedziałem desantowym znajdował się przedział napędowy z dwoma silnikami gaźnikowymi. Uzbrojenie pojazdu stanowił jeden karabin maszynowy SGMB kalibru 7,62.
Wkrótce po rozpoczęciu produkcji BTR-60P rozpoczęto prace nad wersją dowódczą tego wozu. Miała ona nosić oznaczenie BTR-60PK. Podstawową różnicą w stosunku do BTR-60P było zastosowanie zamkniętego przedziału desantowego. Dzięki temu możliwe było wyposażenie pojazdu w układ ochrony przed bronią masowego rażenia. Ponieważ ówczesna doktryna Armii Radzieckiej przewidywała użycie taktycznej broni jądrowej, nowy pojazd produkowany od 1963 roku stał się wersją podstawową pod oznaczeniem BTR-60PA.
W 1966 roku rozpoczęto produkcję finalnej wersji BTR-60PB. Była ona wyposażona w obrotową wieżę z karabinami maszynowymi KPWT i PKT. Ponieważ montaż wieżyczki utrudnił wsiadanie przez górny właz, pojazd wyposażono w dwa niewielkie włazy boczne.
Produkcję BTR-60 zakończono w połowie lat 70. po rozpoczęciu produkcji transportera BTR-70.
Odpowiednikiem BTR-60 używanym przez Wojsko Polskie był OT-62 SKOT. Niewielka liczba wozów w wersji BTR-60PU znalazła się na uzbrojeniu Wojska Polskiego razem z wyrzutniami rakiet przeciwlotniczych w latach 80.. BTR-60 był za to używany przez oddziały ZOMO, a następnie Policję. Pojedyncze egzemplarze były sprawne jeszcze pod koniec lat 90. XX wieku. Na początku pierwszej dekady XXI wieku między innymi na skutek strzelaniny w Magdalence polska Policja zakupiła samochody opancerzone Dzik-AT, które zastąpiły wysłużone i zaniedbane ze względu na brak funduszy BTR-y.

Wersje

Wnętrze transportera. Moskwa 1996

Policyjny BTR-60PB, Europejski Szczyt Gospodarczy w Warszawie

BTR-60P – pierwsza wersja seryjna. Odkryty przedział desantowy.
BTR-60PA – wersja z zamkniętym przedziałem desantowym.
BTR-60PB – wersja z obrotową wieżą i dwoma karabinami maszynowymi (KPWT i PKT).
BTR-60PBK – wóz dowodzenia kompanii. Dodatkowo wyposażony w dwie radiostacje R-123 i jedną R-148.
BTR-60 1W18 – wóz rozpoznania i obserwacji pododdziału artylerii.
BTR-60 1W19 – wóz kierowania ogniem artylerii.
BTR-60 R-145BM – wóz łączności wyposażony w dwie radiostacje R-111 (lub R-171), jedna R-123 (lub R-173), jedną R-130M oraz jedna z rodziny R-8.
BTR-60 R-975 – wóz rozpoznania przeciwlotniczego wyposażony w radiostacje rodziny R-8, oraz jedną R-123 (lub R-173).
BTR-60-Z-351BR – samobieżna polowa stacja prądotwórcza z agregatem prądotwórczym o mocy 20 kW.
BTR-60-P-238BT – wóz łączności radiowej.
BTR-60-P-240BT – wóz łączności. Poza wyposażeniem identycznym jak BTR-60-P-238BT dodatkowo posiada łącznice łączności przewodowej.
BTR-60-P-241BT – wóz łączności przewodowej.
BTR-60-R-173B – wóz łączności wyższego szczebla wyposażony w radiostacje łączności taktycznej (np. R-123) i radiostację łączności operacyjnej (np. R-405).
BTR-60-R-140BM – wóz łączności szczebla taktycznego wyposażony w radiostację krótkofalową (np. R-140) oraz radiostacje R-405 i R-123.
BTR-60-R-145 – wóz łączności wyposażony w radiostację R-145.
BTR-60-R-156BTR – wóz łączności radiowej szczebla operacyjnego z radiostacją wysokiej częstotliwości (np. R-156) oraz radiostacje R-405 i R-123.
BTR-60-R-409BM – wóz łączności z radiostacją R-409.
BTR-60PU – wóz dowodzenia
MTR-2 – wóz pomocy technicznej.

BTR-60
BTR-60PB
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Typ pojazdu	transporter opancerzony
Trakcja	kołowa (8x8)
Załoga	2 + 14 (16)
Historia
Produkcja	1959 - 1976
Dane techniczne
Silnik	2 x silnik gaźnikowy o mocy 2 x 90 KM
Poj. zb. paliwa	290 l
Długość	7,56 m
Szerokość	2,83 m
Wysokość	2,06 m (kadłuba) 2,31 m (całkowita)
Prześwit	0,475 m
Masa	bojowa: 10,3 t
Moc jedn.	17,47 KM/t
Osiągi
Prędkość	80 km/h w wodzie: 10 km/h
Zasięg	500
Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)	2 m
Ściany (wys.)	0,4 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 x wkm KPWT kalibru 14,5 mm (500 naboi) 1 x km PKT kalibru 7,62 mm (2000 naboi)
Użytkownicy
Armia Radziecka, Ludowe Wojsko Polskie, ZOMO, Litwa, Finlandia, Estonia