Historia
Po wprowadzeniu, na początku lat pięćdziesiątych, do uzbrojenia armii radzieckiej transporterów opancerzonych BTR-40 w toku ich użycia stwierdzono, że pomimo ich dobrych walorów taktyczno-technicznych nie spełniają jednak wymagań ówczesnego pola walki. Miały zwłaszcza trudności z pokonywaniem przeszkód wodnych. W związku z tym pod koniec 1954 roku, w biurze konstrukcyjnym W. A. Diedkowa, rozpoczęto opracowywania nowego samochodu opancerzonego. Jego głównym konstruktorem został W. K. Rubcow.
Początkowo miała to być wersja pływająca transportera BTR-40. Z tego powodu otrzymał on robocze oznaczenie BTR-40P. Do jego konstrukcji użyto wielu elementów i zespołów stosowanych w tym transporterze. Z uwagi jednak na szereg zmian jakie w nim wprowadzono, pojazd otrzymał ostatecznie nazwę BRDM (skrót od: Bronirowannaja Rozwiedywatielno-Dozornaja Maszina). Miał on zdolność pływania i dodatkowe, chowane w kadłubie, koła nośne ułatwiające pokonywanie rowów i okopów. Zastosowano również centralny układ pompowania kół – co stało się później standardem w przypadku samochodów wojskowych.
Pierwszy prototyp nowego samochodu zbudowano w lutym 1956 roku, a już w roku następnym przystąpiono do ich produkcji seryjnej. Pierwsze serie nie miały opancerzenia góry przedziału bojowego, co zmieniono w późniejszym czasie.
Początkowo samochody BRDM uzbrojone były w 1 karabin maszynowy SGMT kal. 7,62 mm umieszczony na kadłubie. Później zmieniono go na wielkokalibrowy karabin maszynowy DSzK, a później KPWT.
Rozpoczęto również produkcję pojazdów uzbrojonych w wyrzutnie kierowanych pocisków przeciwpancernych. Zostały one wprowadzane do użycia na początku lat sześćdziesiątych.
Produkcję samochodów BRDM zakończono w 1966 roku po wprowadzeniu do produkcji nowego opancerzonego samochodu rozpoznawczego BRDM-2. Oprócz ZSRR samochód BRDM produkowany był na licencji, na Węgrzech. Zbudowano około 10 tysięcy tych pojazdów.
Budowane wersje opancerzonego samochodu rozpoznawczego BRDM:
- BRDM – wersja podstawowa, przeznaczona do oddziałów rozpoznawczych uzbrojona w karabin maszynowy
- BRDM-W – wóz dowodzenia wyposażony w dodatkową radiostację
- BDRM-RCh – wóz rozpoznania chemicznego wyposażony w urządzenia do wykrywania skażenia terenu (chemicznego, radiologicznego)
- BRDM-2P26 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 2K16 (trzyprowadnicową) – pociski 3M6 Trzmiel
- BRDM-2P32 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 2K8 (czteroprowadnicową) – pociski 3M11 Falanga
- BRDM-2P32 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 2K8 (czteroprowadnicową) – pociski 3M11 Falanga-M
- BRDM-2P122 – nosiciel wyrzutni przeciwpancernych pocisków kierowanych wyposażony w wyrzutnie 9К14М – pociski 9M14 Malutka
Służba
Pierwsze opancerzone samochody rozpoznawcze BRDM trafiły do jednostek armii radzieckiej w 1957 roku do jednostek rozpoznawczych. Następnie otrzymały je również niektóre armie państw Układu Warszawskiego.W Polsce początkowo używano ich w jednostkach rozpoznawczych związków pancernych. W tym także oddziałach rozpoznania chemicznego.
Duża ich liczba została sprzedana do państw afrykańskich i na Bliski Wschód, gdzie były używane w licznych lokalnych konfliktach.
| BRDM Бронированная разведывательно-дозорная машина | |
 BRDM-1 w Muzeum Wojska Polskiego | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo |  ZSRR |
| Typ pojazdu | opancerzony samochód rozpoznawczy |
| Trakcja | kołowa |
| Załoga | 5 |
| Historia | |
| Prototypy | luty 1956 |
| Produkcja | 1957 – 1966 |
| Wyprodukowano | ok. 10 000 |
| Dane techniczne | |
| Silnik | 1 silnik gaźnikowy, 6-cylindrowy GAZ-40P o mocy 90 KM (66,2 kW) przy 3400 obr./min. |
| Transmisja | mechaniczna |
| Poj. zb. paliwa | 150 l |
| Pancerz | grubość: 10 mm |
| Długość | 5,60 m |
| Szerokość | 2,25 m |
| Wysokość | 1,90 m 2,29 m (maksymalna z karabinem maszynowym) |
| Prześwit | 0,31 m |
| Masa | 5 100 kg (własna) 5 630 kg (bojowa) |
| Moc jedn. | 16 KM/t (11,8 kW/t) |
| Osiągi | |
| Prędkość | 90 km/h (po drodze) 8 – 9 km/h (pływania) |
| Zasięg | 500 km (po drodze) |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Rowy (szer.) | 1,20 m |
| Ściany (wys.) | 0,40 m |
| Kąt podjazdu | 30º |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 karabin maszynowy SGMB kal. 7,62 mm w późniejszych seriach także karabin maszynowy DszK kal. 12,7 mm lub karabin maszynowy KWPT kal. 14,5 mm wyrzutnia kierowanych rakiet przeciwpancernych
| |
| Wyposażenie | |
| urządzenia do wykrywania skażeń, noktowizyjne | |
| Użytkownicy | |
| ZSRR, Albania, Algieria, Angola, Benin, Bułgaria, Czad, Kongo, Dżibuti, Egipt, Gwinea, Gwinea Równikowa, Etiopia, Irak, Izrael, Jemen, Jugosławia, Kuba, Libia, Madagaskar, Malawi, Mali, Mauretania, Maroko, Mongolia, Mozambik, Nikaragua, Peru, Polska, Republika Środkowoafrykańska, Rumunia, Seszele, Somalia, Sudan, Syria, Tanzania, Uganda, Węgry, Wietnam, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Republika Zielonego Przylądka, Zambia, Zimbabwe | |
Bibliografia
- Janusz Magnuski: Wozy bojowe LWP 1943-1983. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985. ISBN 83-11-06990-5.
- Siergiej Suworow: BMP 1 (BWP-1). Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 2009. ISBN 978-83-7219-312-4.
- BRDM-2P26 wyposażony w wyrzutnie z pociskami 3M6 Trzmiel
Żródło:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz